Szkolne ocenianie sprawiedliwe czy nie

Rozważana materia jest niezwykle wrażliwa. Dotyczy tego w jaki sposób dzieci się uczą, jak są nauczane i przede wszystkim, jak są oceniane za swoje postępy. Co dzieci przeżywają na co dzień w szkole jakie doświadczenia towarzyszą im w zmaganiach z nieustannym pogłębianiem swojej wiedzy, kto i w jaki sposób wreszcie im w tym towarzyszy.

***

Ocenianie nie może się ograniczać tylko do wstawienia uczniowi tzw. stopnia do dziennika. Nauczyciel musi oceniać w sposób świadomy i zaplanowany, i każdego ucznia musi traktować trochę inaczej, biorąc pod uwagę jego mocne i słabe strony oraz jego braki w wiedzy i umiejętnościach. Nauczyciel musi przewidzieć jaki efekt wywoła w uczniu jego ocena. Należy pamiętać, że ocena ma służyć głównie uczniowi, a nie nauczycielowi.

***

Nauczyciel dzięki ocenianiu może uczniom pokazać, że on ma władzę, że on wie lepiej. Może ponadto wykazywać tendencję - używając metafory szklanki - do pogarszania lub polepszania sytuacji ucznia. O szklance z wodą można powiedzieć, że jest do połowy pełna lub pusta. Można do ucznia powiedzieć, że już połowę materiału opanował i pogratulować mu, lub powiedzieć, że opanował dopiero połowę, drugie tyle jeszcze go czeka
i z pobłażliwością pokiwać głową. Która ocena lepiej posłuży rozwojowi ucznia? Czy lepiej być facylitatorem, ułatwiaczem czy utrudniaczem?

***

Może zatem stosowanie jednolitego systemu oceniania dla każdego ucznia w tym kontekście nie jest dobrym pomysłem. Skoro rozwijamy się w różnym tempie to wszelka unifikacja działa jak gilotyna. Wydaje się, że indywidualizacja nauczania, a co za tym idzie i oceniania jest konieczna.

***

Szkoła nie może być traktowana jak fabryka, bo zabija w uczniu to co najcenniejsze: ciekawość, spontaniczność, zapał, indywidualność i niepowtarzalność. Nauczyciel powinien również, choć to może brzmi dziwnie, dbać
i rozwijać potencjał ucznia.

***

Powinien być również, ale niestety to często jest pobożne życzenie, uprzedzany o tym kiedy i jak będzie mógł się wykazać swoją wiedzą. Uniknie się wtedy jarzma tego „nieustannego polowania na uczniów”, którzy akurat dzisiaj są nieprzygotowani. Takie polowanie wywołuje niepotrzebny stres i niewiele ma wspólnego ze współpracą z uczniem.

[są to fragmenty mojego artykułu opublikowanego w Mgaazynie dla dyrektorów - SEDNO. Proszę o komentarze, w razie potrzeby mogę cały artykuł przesłąć mailem] - W.B.